– Obchody Wigilii i Świąt Bożego Narodzenia zgodnie z polską tradycją wymagają wielu zabiegów i przygotowań. Nieodłączną ich częścią są przedświąteczne zakupy. W tym roku będzie je można zrobić także w trzy grudniowe niedziele, co oznacza, że dla pracowników sklepów będzie to okres wzmożonej pracy. Wielu z nich zadaje sobie pytanie, czy pracodawca może polecić im pracę we wszystkie trzy niedziele handlowe w grudniu. No właśnie, czy może? – pyta Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki i od razu wyjaśnia.
Zgodnie z ustawą z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw, Wigilia 24 grudnia, została ustanowiona dniem wolnym od pracy.
Od tej zasady istnieją jednak wyjątki określone w art. 6 ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, a także w art. 15110 Kodeksu pracy. Oznacza to, że praca w Wigilię może być wykonywana jedynie w przypadkach prawnie dozwolonych, np. w służbach ratowniczych, w transporcie, gastronomii lub innych branżach, w których praca jest niezbędna ze względu na jej charakter.
Jeżeli jednak pracodawca poleci pracownikowi pracę w dniu 24 grudnia, ma obowiązek udzielić innego dnia wolnego od pracy w tym samym okresie rozliczeniowym, a jeśli nie będzie to możliwe, np. z powodu choroby (nieobecności pracownika) – wypłacić dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w tym dniu.
– Zgodnie z art. 7 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta niedzielami handlowymi są trzy kolejne niedziele poprzedzające Wigilię Bożego Narodzenia. Po zmianach wprowadzonych ustawą z 6 grudnia 2024 r. pracownik może wykonywać pracę w handlu lub przy czynnościach związanych z handlem najwyżej w dwie spośród tych trzech niedziel – wyjaśnia Marcin Stanecki.
Za pracę w handlu niedzielę pracodawca również musi zapewnić inny dzień wolny od pracy, w terminie 6 dni przed lub po tej niedzieli, a jeśli nie jest to możliwe – do końca okresu rozliczeniowego. Gdy i to okaże się niemożliwe, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.