Jestem zatrudniony u swojego pracodawcy od 15 lat. Moje zdrowie zaczyna szwankować, ale do emerytury zostało mi jeszcze dwa lata. Boje się, że pracodawca mnie zwolni. Czy ma taką możliwość? Wiem, że jestem już w ochronie przedemerytalnej, ale nie wiem do końca na czym ona polega.
Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy (zwanego dalej „kodeksem”) pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Jest to powszechnie nazywane ochroną przedemerytalną.
Zacytowany wyżej przepis dotyczy tylko wypowiedzenia umowy o pracę, czyli rozwiązania z zachowaniem okresu wypowiedzenia jaki wynika z kodeksu pracy (art. 30 § 1 pkt 2 kodeksu). Ochrona przedemerytalna nie chroni przed:
- rozwiązaniem umowy z upływem czasu, na który była zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 kodeksu),
- rozwiązaniem bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 kodeksu) z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- rozwiązaniem bez wypowiedzenia bez winy pracownika (art. 53 kodeksu) np. z powodu długiej nieobecności pracownika spowodowanej chorobą,
- rozwiązaniem lub wypowiedzeniem umowy w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 kodeksu).
Zgodnie z art. 42 kodeksu pracodawca może z zachowaniem okresu wypowiedzenia zmienić, w tym „pogorszyć”, pracownikowi warunki pracy i płacy np. obniżyć wynagrodzenie. Ochrona przedemerytalna chroni przed tym tylko częściowo. Zgodnie z art. 43 kodeksu pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
- wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, lub
- stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.