– Żadna instytucja nie może wypełniać powierzonych zadań, jeśli nie są one wykonywane przez wyspecjalizowane, wciąż doskonalące się kadry. Warto poznać doświadczenia partnerskich instytucji, bo dobre praktyki często są gotowymi receptami, które dają pozytywne rezultaty – podkreśla Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
W dniach 17-18 czerwca 2025 roku we Wrocławiu odbyło się spotkanie przedstawicieli inspekcji pracy państw Grupy Wyszehradzkiej. Gospodarzem wydarzenia był Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. prof. Jana Rosnera. W spotkaniu uczestniczyli delegaci z Polski, Czech, Słowacji oraz Węgier. Każdy z nich miał okazję się zaprezentować i opisać, jak wygląda kształcenie inspektorów pracy w poszczególnych krajach.
Polska Państwowa Inspekcja Pracy
Polski system kształcenia kadry inspektorskiej przedstawił Łukasz Paroń, dyrektor Ośrodka Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy. Szkolenie to realizowane jest przez Ośrodek Szkolenia we Wrocławiu i obejmuje zarówno przygotowanie teoretyczne (ok. 10 miesięcy), jak i praktyczne, zakończone egzaminem państwowym. Nauka jest prowadzona pod nadzorem opiekunów aplikantów, czyli doświadczonych inspektorów pracy. System ten opiera się również na obowiązkowych szkoleniach doskonalących: centralnych, wewnętrznych i zewnętrznych.
– Nasz Ośrodek szkolenia pracuje pełną parą. Otwieramy nowe aplikacje, co świadczy o zwiększonym zainteresowaniu pracą w Państwowej Inspekcji Pracy. Pozostaje nam tylko ten inspektorski narybek nauczyć warsztatu, by po ukończeniu aplikacji ci świeżo upieczeni inspektorzy mogli ruszyć w teren. Dokładamy starań, by nowe kadry otrzymały kompleksowe przygotowanie do pracy. Ciągle doskonalimy metody szkolenia, dzięki temu nawet trudne i złożone zagadnienia są wyjaśnione w przystępny sposób – mówi szef Państwowej Inspekcji Pracy
Węgierski Departament BHP Ministerstwa Gospodarki Narodowej
System szkolenia na Węgrzech przedstawił Péter Nesztinger, dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa i Zdrowia Zawodowego w Ministerstwie Gospodarki Narodowej. Węgierski model opiera się na czteromiesięcznym cyklu przygotowania zawodowego, obejmującym szkolenia teoretyczne i praktyczne. Szkolenie prowadzone jest pod nadzorem kierownika oraz mentorów. Kandydaci zdają kilka etapów egzaminów, m.in. z prawa administracyjnego i bhp. Istotnym elementem systemu są coroczne obowiązkowe zajęcia e-learningowe oraz szkolenia tematyczne.
Słowacki Národný inšpektorát práce (NIP)
Katarína Timková z Państwowej Inspekcji Pracy Słowacji omówiła system kształcenia obowiązujący w tym kraju. Słowacki model obejmuje trzyetapowe szkolenie: adaptacyjne (3 miesiące), zawodowe (8 miesięcy) oraz kompetencyjne, kończące się egzaminem. Istotnym elementem systemu są specjalizacje w zakresie bhp i prawa pracy. Szkolenia są prowadzone przez mentorów, a ich zakończenie wymaga uzyskania certyfikatu. Dodatkowo obowiązują szkolenia przypominające co 5 lat.
Czeski Státní úřad inspekce práce (SÚIP)
Martin Melecký oraz Jiří Macíček z czeskiego Państwowego Urzędu Inspekcji Pracy przedstawili strukturę i proces szkolenia nowych inspektorów. Czeski model zakłada udział w kursie inspektorskim, który obejmuje naukę teoretyczną, zdalną oraz praktyki. Po roku wymagany jest ponowny egzamin. System zawiera również obowiązkowe egzaminy dla służby cywilnej, które są podzielone na część ogólną i specjalistyczną.
Spotkanie zakończyło się wspólną dyskusją, podczas której uczestnicy podkreślili znaczenie współpracy międzynarodowej i dzielenia się doświadczeniami.
Porównanie etapów kształcenia w inspekcjach pracy Grupy Wyszehradzkiej
|
|
Polska |
Węgry |
Słowacja |
Czechy |
|
Instytucja prowadząca |
Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu |
Departament BHP Ministerstwa Gospodarki Narodowej |
Národný inšpektorát práce (NIP) |
Státní úřad inspekce práce (SÚIP) |
|
Szkolenie wstępne |
500 godzin teorii + praktyki + egzamin |
4 miesiące teorii + praktyki |
3-miesięczne adaptacyjne + 8-miesięczne zawodowe |
3 miesiące + kurs + zdalna nauka |
|
Szkolenia uzupełniające |
Centralne, wewnętrzne, zewnętrzne (i okresowe co 5 lat) |
E-learning, coroczne, tematyczne |
Coroczne, specjalistyczne (egzaminowane) |
Seminaria, IT, szkolenia miękkie |
|
Egzaminy |
Egzamin wewnętrzny, państwowy egzamin (pisemny + ustny) |
4+1 etapy egzaminów, min. 60% |
Pisemny, ustny, praktyczny (egzamin zawodowy) |
Testy i egzamin porównawczy |
|
Specjalizacje |
Szkolenia + egzamin |
Szkolenia tematyczne |
12 specjalizacji z bhp i prawa pracy |
Specjalizacja po egzaminie służby cywilnej |