• RSS
  • Wersja tekstowa

Ocena ryzyka zawodowego – od czego zacząć?

W pierwszej kolejności ustal skład zespołu oceniającego

 

Przepisy nie określają składu zespołu prowadzącego ocenę ryzyka zawodowego. Jednak zgodnie z dobrą praktyką jego skład zależy od:

  • wybranego podejścia - metody oceny,
  • złożoności zadań wykonywanych w zakładzie pracy,
  • zagrożeń występujących w zakładzie.

W zespole powinny znaleźć się osoby, mające doświadczenie w pracy na danym stanowisku pracy,  posiadające wiedzę na temat technologii stosowanych w zakładzie pracy oraz znajomość obowiązujących przepisów i norm. Zalecany skład zespołu:

  • osoba kompetentna w obszarze bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, która zna i rozumie stosowane metody oceny ryzyka zawodowego,
  • kierownicy średniego szczebla, dobrze znający realia zakładu, a także przedstawiciele załogi,
  • lekarz medycyny pracy współpracujący z pracodawcą.

Na szefa zespołu, który prowadzi ocenę, wyznacz osobę kompetentną, która ma niezbędną wiedzę do przeprowadzenia takiej oceny w Twoim zakładzie. Jeśli sam będziesz jej dokonywał , w przypadku pytań i wątpliwości nie wahaj się zasięgnąć porady fachowca – doradcy ds. bhp lub inspektora pracy.

 

Zbierz informacje niezbędne do właściwej oceny ryzyka zawodowego:

 

  • gdzie znajduje się stanowisko pracy i jakie prace są wykonywane na tym stanowisku,
  • przez kogo wykonywane są prace na tym stanowisku,
  • jakie narzędzia, maszyny, urządzenia, materiały są wykorzystywane do pracy,
  • czy na stanowisku pracy występowały wypadki lub choroby zawodowe.

Zachęć pracowników do rozmowy o zagrożeniach w ich miejscu pracy

 

Zasadne jest zapewnienie, aby każdy pracownik – w mniejszym lub większym stopniu – brał udział w ocenie ryzyka zawodowego na swoim stanowisku pracy. Pracownicy mogą udzielać informacji o występujących na nim  zagrożeniach, np. zwrócić uwagę na zbyt szybkie tempo pracy czy na konieczność przyjmowania podczas pracy pozycji powodującej bóle i zmęczenie, co dla osób oceniających jest często trudne do ustalenia.

 

Identyfikacja zagrożeń

 

Jeśli prowadzisz ocenę ryzyka samodzielnie, postaraj się zebrać jak najwięcej danych na temat zagrożeń w pracy:

  • przejdź się po swoim zakładzie i zobacz, co może spowodować szkody;
  • porozmawiaj z pracownikami – być może mają wiedzę, która nie jest dla ciebie oczywista;
  • sprawdź instrukcje producentów sprzętu, który stosujesz w zakładzie, karty charakterystyki substancji chemicznych;
  • przeanalizuj informacje o wypadkach i innych niepożądanych zdarzeniach, które miały miejsce w Twojej firmie;
  • pomyśl nie tylko o zagrożeniach wypadkowych, ale również o czynnikach, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie pracowników po dłuższym czasie narażenia na te czynniki (np. wysoki poziom hałasu lub szkodliwe substancje chemiczne);
  • zapoznaj się z przepisami bhp, zajrzyj też na podstronę pip.gov.pl, na której znajdziesz publikacje dotyczące różnych branż, a w nich praktyczne wskazówki na temat zagrożeń i środków profilaktycznych.

Identyfikacja osób narażonych

 

W przypadku każdego zagrożenia musisz jasno określić grupy osób, które mogą być poszkodowane, np. „osoby pracujące w magazynie” lub „przechodnie”. Pamiętaj o grupach, z którymi związane są szczególne wymagania prawne m.in.: o kobietach w ciąży, młodocianych, osobach niepełnosprawnych. Zwróć także uwagę na osoby, które mogą być w szczególny sposób narażone ze względu na krótki staż pracy albo brak znajomości języka polskiego.

Ocena ryzyka powinna uwzględniać wszystkich przebywających  na terenie Twojej firmy, choć nie są w niej zatrudnieni, np. goście, kontrahenci, konserwatorzy, serwis sprzątający.

 

Metoda oceny ryzyka zawodowego

 

To od Ciebie zależy, jaką wybierzesz metodę lub metody oceny ryzyka zawodowego. Przy wyborze powinieneś wziąć pod uwagę m.in.: specyfikę firmy i rodzaj zagrożeń występujących na stanowiskach pracy.

Pamiętaj jednak, aby w każdym wypadku udokumentować przeprowadzoną ocenę.

Przykładowe metody:

  • Metoda oparta na Polskiej Normie PN-N-18002
  • Metoda Wstępnej Analizy Zagrożeń (PHA)
  • Metoda Wskaźnika Ryzyka (RISC SCORE)
  • Metoda Analizy Bezpieczeństwa (JSA)
  • Metoda Grafu Ryzyka

 

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego

 

Niedopuszczalne jest zaakceptowanie ryzyka, jeżeli z przeprowadzonej przez Ciebie oceny wynika, że jest ono duże. Musisz podjąć wszelkie możliwe działania ograniczające tę wartość!

W przypadku ryzyka średniego zaleca się  działania ograniczające jego poziom.

Ryzyko małe jest akceptowalne przy zapewnieniu, że nie nastąpią działania powodujące podwyższenie tej wartości.

 

Zaplanuj i zapewnij wdrożenie działań mających na celu zmniejszenie ryzyka zawodowego

 

Na podstawie informacji zgromadzonych w procesie oceny ryzyka oraz po jego oszacowaniu i wyznaczeniu dopuszczalności, utwórz plan działań ograniczających ryzyko.

W pierwszej kolejności postaraj się wyeliminować zagrożenie. Jeżeli jest to niemożliwe, zastosuj środki techniczne pozwalające na jego ograniczenie w procesie pracy. Następnym krokiem jest zastosowanie środków organizacyjnych. W przypadku gdy ryzyka nie można ograniczyć w żaden z wymienionych sposobów, należy stosować środki ochrony indywidualnej.

 

Aktualizuj ocenę ryzyka zawodowego

 

Ocenę ryzyka zawodowego należy aktualizować w każdym przypadku wystąpienia na stanowisku pracy wypadku przy pracy lub zmian, mogących mieć znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w miejscu pracy.

 

Materiały pomocnicze:

 

ABC BHP Informator dla pracownika
 

Jak ocenić ryzyko zawodowe
 



Ocena ryzyka zawodowego Czynniki psychospołeczne
 

O bezpiecznej pracy na budowie