W kwestii szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, należy pamiętać, że zgodnie z art. 237³ § 1 Kodeksu pracy niedozwolone jest dopuszczenie pracownika do pracy, do której nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub umiejętności, a także dostatecznej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Jednocześnie pracodawca zobowiązany jest zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzić okresowe szkoleń w tym zakresie – art. 237³ § 1 zd.1 Kodeksu pracy.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dopełnia zapisów Kodeksu pracy w tym zakresie, zobowiązując pracodawcę do zapewnienia pracownikowi odbycia szkolenia odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, w tym do przekazania mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy. Uzyskanie tych informacji pracownik potwierdza podpisem. Jednocześnie przepisy cytowanego rozporządzenia wskazują na cele szkolenia, którymi są:

• zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi;
• poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi.

Rozporządzenie określa także formy, w jakich prowadzone powinno być szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (wstępne, okresowe). Szkolenie wstępne obejmuje: instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy.

Zgodnie z § 9 cytowanego rozporządzenia, instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

Szkolenie okresowe ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy oraz umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.

Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy powinny być przeprowadzone przez uprawnione osoby, zgodnie z odpowiednimi programami, a ich odbycie właściwie udokumentowane.

Właściwa ocena wypełniania tych obowiązków wymaga porównania obowiązujących w tym zakresie regulacji w państwie pracodawcy delegującego z powołanymi regulacjami prawa polskiego.

W opinii Państwowej Inspekcji Pracy, biorąc pod uwagę cel szkolenia jakim jest zapewnienie ochrony pracownika przed zagrożeniami występującymi w procesie pracy - w miejscu świadczenia przez niego pracy, w tym także nabycie praktycznych umiejętności wykonywania pracy na stanowisku pracy w sposób bezpieczny, realizacja szkolenia wstępnego w formie instruktarzu stanowiskowego nie jest możliwa poza miejscem wykonywania pracy przez pracownika delegowanego na terytorium RP. Instruktarz stanowiskowy obejmuje zapoznanie pracownika z procesem technologicznym, stosowanymi maszynami i urządzeniami a także z zasadami postępowania na wypadek zagrożenia. Miejsce pracy, to nie tylko stanowisko pracy, ale także jego otoczenie. Brak jest możliwości stworzenia identycznych warunków środowiska pracy – np. w firmie delegującej i firmie oddelegowania.

Uzasadnia to konieczność przeprowadzania instruktarzu stanowiskowego na stanowisku pracy w kraju oddelegowania, tj. w Polsce. Dokumentacja przeprowadzonego szkolenia winna odpowiadać standardom narzuconym w tym zakresie przez polskie przepisy prawa pracy, choć – w ocenie Państwowej Inspekcji Pracy – nie musi być prowadzona według wzoru określonego w stosowanych regulacjach krajowych.