Posiedzenie Sejmowej Komisji do spraw Kontroli Państwowej zostało w całości poświęcone roli i działaniom Państwowej Inspekcji Pracy w systemie oceny zgodności i nadzoru rynku w Polsce.

Informacja Głównego Inspektora Pracy na temat systemu oceny zgodności i nadzoru rynku w Polsce – rola i działania Państwowej Inspekcji Pracy – była wiodącym tematem posiedzenia Sejmowej Komisji do spraw Kontroli Państwowej 6 października 2022 roku. Z ramienia Głównego Inspektoratu Pracy w obradach uczestniczyli: Małgorzata Dziemińska Zastępca Głównego Inspektora Pracy oraz Jakub Chojnicki Dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli GIP.

– Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej swoboda przepływu towarów stała się faktem – mówiła Małgorzata Dziemińska Zastępca Głównego Inspektora Pracy. – Zniesienie barier w handlu nie może jednak oznaczać dowolności w obrocie wszelkimi wyrobami. By zapewnić ich nabywcom i użytkownikom pełne bezpieczeństwo, muszą one spełniać określone i jednolite dla całej Unii standardy. Skuteczny i efektywny nadzór rynku, w ramach którego kontroluje się, czy wyroby wprowadzone do obrotu spełniają odpowiednie wymagania, stanowi istotny element obrotu gospodarczego.

Główne ramy funkcjonowania krajowego systemu oceny zgodności oraz struktura organów i sposób procedowania w zakresie nadzoru rynku określone zostały początkowo w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Po reformie mającej na celu dostosowanie przepisów sektorowych do nowych ram prawnych Unii Europejskiej, dodatkowo również w ustawie z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Do dziś wymienione ustawy obowiązują równolegle w krajowym systemie prawnym i mają zastosowanie:

• pierwsza do wyrobów podlegających dyrektywom sektorowym jeszcze niedostosowanych do nowych ram prawnych, m.in. do dyrektywy 2006/42/WE dotyczącej maszyn;
• druga, w stosunku do wyrobów, dla których wymagania określono w dyrektywach i rozporządzeniach już dostosowanych do nowych ram prawnych.

W związku z koniecznością usystematyzowania procedur i sposobu postępowania organów nadzoru rynku w państwach członkowskich, przepisy Unii Europejskiej w tym zakresie wyewoluowały w konsekwencji do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011. Najnowsza reforma systemów oceny zgodności i nadzoru rynku, jeszcze nie w pełni została wdrożona do polskich przepisów.

Misją Państwowej Inspekcji Pracy jest skuteczne egzekwowanie przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzez efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania prewencyjne, zmierzające do ograniczenia zagrożeń wypadkowych i poszanowania prawa pracy. Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy prowadzone w ramach nadzoru rynku ukierunkowane są na monitorowanie zgodności z zasadniczymi i innymi wymaganiami określonych wyrobów lub ich grup. Kontrolami obejmowane są w szczególności wyroby, których stosowanie wiąże się z dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa pracowników (np. maszyny, przy użytkowaniu, których dochodzi do licznych wypadków przy pracy) lub istnieją uzasadnione podejrzenia, że w obrocie znajdują się wadliwe wyroby danego rodzaju. W tym zakresie realizowane są corocznie kontrole wybranych grup maszyn i innych urządzeń technicznych oraz wybranego rodzaju środków ochrony indywidualnej.

Szczegółowo o roli inspektorów pracy w procesie nadzoru rynku przedstawił członkom Komisji Jakub Chojnicki Dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli GIP.

Do udziału w posiedzeniu Komisji zostali zaproszeni: Ewa Flaszyńska Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, Marcin Stanecki Dyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej oraz Katarzyna Bednarz Dyrektor Departamentu Nadzoru Rynku Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta.