Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko 3 listopada 2022 r. na posiedzeniu Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej przedstawiła informację na temat działalności Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie eliminowania nielegalnego zatrudnienia, realizowanej w latach 2019-2022, na tle rozwiązań przyjętych w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Szczegółowe dane na temat wyników działań prowadzonych przez PIP w celu wyeliminowania nielegalnego zatrudnienia zaprezentował Dariusz Górski, dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia w Głównym Inspektoracie Pracy.

Liczba osób, wobec których inspektorzy pracy zastosowali kontrolę legalność zatrudnienia, wynosiła w poszczególnych latach: 2019 r. – prawie 113 tys., 2020 r. – ponad 66,6 tys., 2021 r. – ponad 80,6 tys., pierwsza połowa 2022 r. – prawie 62 tys. osób. Nielegalne zatrudnienie lub nielegalną inną pracę zarobkową stwierdzono: w 2019 r. wobec prawie 12,5 tys. osób, co stanowi 11% objętych kontrolą w danym roku, w 2020 r. było to 8,7 tys. osób (13%), w 2021 r. – 9,9 tys. osób (12,4%), pierwsza połowa 2022 r. – 7,7 tys. osób (12,4%). 

Jak zaznaczył Dariusz Górski, dane statystyczne Państwowej Inspekcji Pracy o liczbie ujawnionych przypadków nielegalnego zatrudnienia na pewno nie oddają rzeczywistej skali tego zjawiska.

– Należy zauważyć, że nie tylko firmy, ale także ich pracownicy często nie chcą ujawniać, że pracują nieformalnie. Dla wielu z nich praca w szarej strefie może być nawet opłacalna – podkreślił dyrektor Górski.

Katarzyna Łażewska-Hrycko przypomniała, że Państwowa Inspekcja Pracy od lat sygnalizuje potrzebę zmian przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, by ułatwić weryfikację statusu osoby świadczącej pracę. Dzięki działaniom PIP wyeliminowano tzw. syndrom pierwszej dniówki. W sprawozdaniach PIP znajdują się również inne wnioski legislacyjne, których realizacja ograniczy nielegalne zatrudnienie, ale nie zostały one wciąż zrealizowane.