17 kwietnia 2023 r. w Głównym Inspektoracie Pracy odbyło się spotkanie kierownictwa Państwowej Inspekcji Pracy, reprezentowanego przez zastępcę Głównego Inspektora Pracy Jarosława Leśniewskiego, z przedstawicielami Sekcji Konsularnej Ambasady Republiki Indonezji w Warszawie.

Delegacji wizytującej przewodniczył Wahyu Permana, szef Kancelarii oraz Sekcji Konsularnej, któremu towarzyszyli Alfonsowendi Hoesen oraz Lucyna Zięciowska.

Spotkanie zostało zorganizowane na prośbę indonezyjskiej placówki dyplomatycznej i poświęcone było omówieniu najważniejszych problemów związanych z zatrudnianiem obywateli państw trzecich, w szczególności osób o narodowości indonezyjskiej, na polskim rynku pracy. Zagadnienia te zostały szczegółowo przedstawione przez Dariusza Górskiego, p.o. dyrektora Departamentu Legalności Zatrudnienia GIP, który w swojej prezentacji wyjaśnił usytuowanie PIP w ramach struktur państwowych, przybliżył jej schemat organizacyjny oraz podstawowe zadania wynikające z ustawy o PIP.

W odniesieniu do kwestii związanych z kontrolą legalności zatrudnienia strona indonezyjska została poinformowana o zakresie kompetencji urzędu w tym obszarze, ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych zasad współpracy z innymi służbami oraz instytucjami państwowymi zaangażowanymi w weryfikację legalnego pobytu i pracy obywateli państw trzecich w Polsce.

Przedstawiciele Ambasady zwrócili uwagę na fakt, że według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, otrzymanych z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, w Polsce pracę świadczy ok. 4800 Indonezyjczyków, z których większość stanowi niewykwalifikowaną siłę roboczą, nieświadomą szeregu uwarunkowań prawnych związanych z podjęciem zatrudnienia w Polsce, niepotrafiącą się odnaleźć w polskich realiach administracyjnych. W związku z tym PIP została poproszona o wytyczne, jakie Ambasada mogłaby przekazywać aktualnym i potencjalnym pracownikom indonezyjskim w celu uświadamiania ich w zakresie obowiązujących w Polsce wymogów formalnych związanych z podjęciem zatrudnienia oraz możliwości i sposobów zgłaszania przypadków naruszenia przepisów lub postawień umownych (najczęstsze z nich dotyczą niewypłacania wynagrodzenia).

Dariusz Górski podkreślił kluczowe znaczenie informowania osób spoza obszaru UE, zainteresowanych migracją zarobkową do Polski, jeszcze przed przyjazdem do Polski i przed zawarciem umowy z pracodawcą użytkownikiem lub agencją zatrudnienia. Zwrócił uwagę na potrzebę uświadamiania pracowników z państw trzecich o znaczeniu dokumentu, jakim jest wystawiane przez wojewodę zezwolenie na pracę, oraz o dalszych uwarunkowaniach z tym związanych. Wyjaśniono również kwestię możliwości składania przez osoby już przebywające i pracujące w Polsce indywidualnych skarg do PIP oraz zgłoszeń zbiorowych, np. za pośrednictwem Ambasady, które również będą rozpatrywane.

Jarosław Leśniewski odniósł się z kolei do istotnego zagadnienia, które dotyczy rozróżnienia między umowami cywilnoprawnymi – najczęściej zawieranymi z Indonezyjczykami – które dają pracownikowi ograniczone możliwości w kontekście domagania się przywilejów pracowniczych, a umowami o pracę, do których odnosi się Kodeks pracy. Zastępca GIP przywołał także obserwowane przez PIP negatywne praktyki związane z nieuczciwą działalnością pośredników pracy w krajach wysyłających pracowników do Polski, co nierzadko skutkuje wplątaniem migrantów zarobkowych w sieć zależności prowadzących do handlu ludźmi, pracy przymusowej lub tzw. wiązania długiem.

Na koniec obie strony uzgodniły, że wzorem współpracy z innymi placówkami dyplomatycznymi w Polsce Państwowa Inspekcja Pracy – na odrębną prośbę Ambasady Republiki Indonezji – rozważy możliwość organizacji spotkań informacyjnych dla szerszego grona pracowników indonezyjskich z udziałem ekspertów Głównego Inspektoratu Pracy lub okręgowych inspektoratów pracy, przekaże także ulotki informacyjne w języku angielskim skierowane do obcokrajowców.

W spotkaniu uczestniczyli również: Krzysztof Wilkiewicz, p.o. wicedyrektor Gabinetu GIP oraz Nina Dulna, tłumacz z Sekcji Współpracy z Zagranicą.