– Tylko w 2024 roku inspektorzy pracy wydali kilkanaście tysięcy decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności, które uchroniły tysiące zatrudnionych przed wypadkiem, utratą zdrowia, a może nawet i śmiercią. To najmniej widoczny efekt naszej pracy, ale ma ogromne znaczenie – podkreśla Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
Inspektorki i inspektorzy pracy wydali prawie 8,4 tys. decyzji wstrzymania eksploatacji maszyn, prawie 8,7 tys. decyzji przesunięcia zatrudnionych w niebezpiecznych warunkach do innej pracy, 489 decyzji ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz 1243 decyzje wykonania niezbędnych badań i pomiarów w zakresie jej bezpieczeństwa. Dane z działalności kontrolno-nadzorczej Państwowej Inspekcji Pracy za lata 2022-2024 wskazują, że liczba takich przypadków niestety z roku na rok rośnie. W 2022 roku inspektorzy wydali 5,8 tys. decyzji o natychmiastowym wstrzymaniu prac, a w 2023 roku liczba nakazów wzrosła do prawie 6,3 tys.
– Najbardziej niepokoi mnie fakt, że coraz częściej musimy wydawać nakazy natychmiastowego, całkowitego zaprzestania pracy, bowiem jej kontynuacja stanowiłaby ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia znajdujących się tam ludzi. To ekstremalne przypadki, gdy niebezpieczeństwa nie da się wyeliminować w prosty i szybki sposób, bo konieczne są kosztowne inwestycje ze strony pracodawcy w poprawę bezpieczeństwa w danym miejscu pracy – komentuje szef Inspekcji Pracy.
Najwięcej takich decyzji w zeszłym roku zostało wydanych na terenie Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie – aż 1139, najmniej w Gdańsku – tylko 110. W ogólnopolskiej skali najczęściej te decyzje były wydawane w stosunku do przedsiębiorców działających w sektorze budowlanym (5128), w przetwórstwie przemysłowym (623) oraz handlu hurtowym i detalicznym, w tym naprawie pojazdów (218). Większość decyzji, aż 5194, dotyczyła małych firm zatrudniających od jednego do dziewięciu pracowników. Pokazuje to, jak ważna jest rola Inspekcji Pracy w ochronie zatrudnionych w najmniejszych przedsiębiorstwach.
– Inspektorki i inspektorzy pracy codziennie muszą podejmować trudne decyzje, by chronić zdrowie i życie pracowników. Kilkanaście tysięcy decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności to nie tylko liczba, to realna ochrona tysięcy zatrudnionych przed tragedią – komentuje Marcin Stanecki. – Dla mnie to jeden z najważniejszych efektów naszej pracy, bo przekłada się na zdrowie i życie pracowników w Polsce. Jest on jednocześnie najmniej widoczny, bo skoro nic złego się nie stało, nikt nie stracił zdrowia ani życia, a przedsiębiorca nie musi się mierzyć z ogromnymi kosztami wypadku, w którym ucierpieli jego pracownicy, to nie sposób oszacować efektów naszej pracy na tym polu. Jestem jednak przekonany, że przekłada się to na liczone w setkach tysięcy, jak nie w milionach złotych korzyści nie tylko dla samych pracowników, którym nieszczęśliwy wypadek może przerwać karierę zawodową. Jest to korzystne także dla samych przedsiębiorców, którzy nie muszą ponosić kosztów skutków takich zdarzeń. Rosnąca liczba naszych interwencji pokazuje jednak, jak istotny jest nadzór państwa nad warunkami pracy, szczególnie w branżach najbardziej narażonych na ryzyko wypadku, takich jak budownictwo czy przemysł. Nasze działania zapewniają bezpieczne i zdrowe warunki pracy, bez względu na wielkość firmy czy sektor działalności.
Przetwórstwo przemysłowe, które jest jednym z bardziej niebezpiecznych sektorów gospodarki, zostało właśnie objęte trzyletnią strategią „Zapobieganie wypadkom związanym z pracą w sektorze przemysłowym – Wizja Zero” (2025-2027). Jej celem jest sprawdzenie, jak przestrzegane są przepisy prawa pracy, w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach działających w tej branży, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń wypadkowych. Jest to także realizacja strategii Unii Europejskiej w zakresie bhp, ukierunkowanej na eliminowanie nieprawidłowości, które mogą skutkować wypadkami w pracy.
– Państwowa Inspekcja Pracy została powołana do tego, aby chronić zatrudnionych przed niebezpieczeństwami w pracy. Dlatego uważam, że rolą inspektorek i inspektorów pracy jest takie działanie, by każda osoba wykonująca pracę w Polsce wiedziała, jakie warunki zatrudnienia mogą stwarzać zagrożenie. Tylko wtedy może ich uniknąć i czuć się bezpiecznie podczas pracy – dodaje Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
