W okresie stanu epidemii, w zakresie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązują przepisy określone w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

W myśl przepisów ww. ustawy, od dnia 18 kwietnia 2020 r., w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy i służby w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

1. pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
2. pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
3. pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1 i 2;
4. ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Ustawa dopuszcza przeprowadzanie szkoleń wstępnych (instruktażu ogólnego) w dziedzinie bhp za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, co nie wyklucza możliwości przeprowadzania ich w dotychczasowej formie, zgodnej z dyspozycją rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy jednak pamiętać, aby szkolenie prowadzone w dotychczasowej formie (np. na sali wykładowej) zorganizowane było z zachowaniem reżimu sanitarnego (dystansu, dezynfekcji, zastosowania środków ochrony osobistej lub innych rozwiązań, jak np. użycie w pomieszczeniu zabudowanych lamp UV z wymuszonym obiegiem powietrza).

Natomiast przeprowadzenie instruktażu stanowiskowego dla pracowników wymienionych w przepisie możliwe jest jedynie w niezmienionej, stosowanej dotychczas formie czyli na stanowisku pracy, na którym pracownik jest zatrudniony.

W okresie stanu epidemii, w zakresie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, obecnie obowiązują przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

W myśl przepisów ww. ustawy, od dnia 18 kwietnia 2020 r., w przypadku gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w:

1) okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub

2) w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii

– termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.

Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie przedłuża okres ważności szkolenia okresowego. Zgodnie z przytoczoną ustawą rozwiązanie takie będzie obowiązywało do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub odwołania stanu epidemii. Po odwołaniu stanu zagrożenia pracodawca będzie miał 60 dni na przeprowadzenie szkoleń okresowych w dziedzinie bhp.

Natomiast w myśl § 26 ust. 17, pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku
z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2021r., poz. 861 ze zmianami z dnia 9 lipca 2021r.) wprowadza odstępstwo od listy zakazów w nim zamieszczonych, dotyczących organizowania różnego rodzaju spotkań i zgromadzeń. Zakazów określonych w § 26 ust. 15 rozporządzenia, nie stosuje się w przypadku przeprowadzania:

14) szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stanowisko Głównego Inspektora Pracy z dnia 1 kwietnia 2020 r. stanowiło propozycję dla pracodawców postawionych w sytuacji wymagającej podjęcia działań w obszarze bhp, wymaganych prawem pracy – przeprowadzenia szkoleń w dziedzinie bhp w terminach i w trybach wynikających z rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Stanowisko GIP dopuszczało możliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w formie samokształcenia kierowanego lub seminarium (o czasie trwania min. 8 h lekcyjnych), w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku (on-line). Zgodnie z powyższym stanowiskiem egzamin sprawdzający przyswojenie przez uczestnika szkolenia okresowego wiedzy objętej programem szkolenia, należało przeprowadzić niezwłocznie po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego. Na czas opublikowania Stanowiska GIP nie były jeszcze uchwalone przepisy regulujące kwestię szkoleń w dziedzinie bhp w związku z epidemią koronawirusa.

Stanowisko Głównego Inspektora Pracy z dnia 1 kwietnia 2020 r. utraciło moc w związku z wejściem w życie w dniu 18 kwietnia 2020 r. ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21, która znowelizowała ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji m in. w zakresie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny.

Szkolenia okresowe przeprowadzone w okresie pomiędzy 1 kwietnia 2020 r. (tj. od dnia ogłoszenia stanowiska Głównego Inspektora Pracy), a 18 kwietnia 2020 r. (tj. do dnia wejścia w życie ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21), z użyciem środków komunikacji elektronicznej, zachowują ważność.

Należy jednak pamiętać, aby niezwłocznie po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego, przeprowadzić egzamin (który kończy szkolenie okresowe) sprawdzający przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.