– Bezinteresowny dar krwi ratującej życie innych ludzi świadczy o dojrzałości i ogromnej wrażliwości osób, które stawiają się w stacjach krwiodawstwa. Należy wspierać ideę honorowego krwiodawstwa, bo dzięki temu każdy z nas może skorzystać z krwi zgromadzonej na potrzeby terapii czy zabiegów chirurgicznych – mówi Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
14 czerwca 2025 r. pod hasłem „Oddaj krew, daj nadzieję: razem ratujemy życie” na całym świecie będzie obchodzony Światowy Dzień Krwiodawcy. Idea honorowego krwiodawstwa jest istotna dla Państwowej Inspekcji Pracy, czego wyrazem jest zawarte 24 kwietnia 2025 r. porozumienie o współpracy pomiędzy Państwową Inspekcją Pracy a Narodowym Centrum Krwi.
Zgodnie z treścią tego porozumienia Państwowa Inspekcja Pracy wspiera działania Narodowego Centrum Krwi w zakresie edukacji i promowania honorowego krwiodawstwa w powiązaniu z popularyzowaniem wiedzy o prawie pracy, w szczególności o przepisach i zasadach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
– Troska o bezpieczeństwo, zdrowie i dobrostan innego człowieka są elementem codziennej aktywności inspektorów pracy. Naturalne dla naszego środowiska jest zatem wspieranie działań przyczyniających się do szeroko rozumianego bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Krwiodawstwo to czysta forma obywatelskiej postawy, warto więc promować takie zachowania i wspierać osoby, które decydują się na ten gest – podkreśla Marcin Stanecki.
Dni wolne
Pracownik krwiodawca ma szczególne przywileje związane z honorowym oddawaniem krwi. Są nimi między innymi płatne zwolnienia od pracy.
Zgodnie z § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, pracodawca ma obowiązek zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, krwiodawcy przysługuje między innymi zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, oraz w następnym dniu.
Obowiązkiem pracodawcy jest też udzielenie krwiodawcy zwolnienia na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację okresowych badań lekarskich, jeżeli nie można ich wykonać poza godzinami pracy.
Stacja krwiodawstwa wystawia stosowne zaświadczenie również wtedy, gdy z przyczyn zdrowotnych oddanie krwi okaże się niemożliwe – uwzględnia w nim wówczas rzeczywisty czas pobytu pracownika w stacji (np. 2 godziny). Pracownik powinien w tej sytuacji udać się do pracy. Otrzymany dokument stanowi podstawę do zwolnienia go z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Informacja z wyprzedzeniem
Swoją nieobecnością związaną z oddawaniem krwi pracownik nie może zaskakiwać pracodawcy. Ponieważ nie jest to zdarzenie nagłe, powinien poinformować pracodawcę o planowanej nieobecności z wyprzedzeniem. Może to zrobić osobiście, telefonicznie, za pośrednictwem innej osoby lub drogą elektroniczną. Formę i termin zgłaszania nieobecności może określać regulamin pracy lub informacja przekazana pracownikowi zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu pracy.
Wynagrodzenie jak za urlop
Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu z tą różnicą, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypada dzień oddawania krwi.
