– W ciągu ostatnich trzech lat inspektorzy pracy wydali na polskich budowach ponad 110 tysięcy decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności z powodu wysokiego ryzyka wystąpienia wypadku przy pracy, w ten sposób uratowali przed wypadkiem ogromną liczbę pracowników – mówi Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
– Ważne, aby działania kontrolno-prewencyjne Państwowej Inspekcji Pracy w sektorze budownictwa były kontynuowanie – podkreślił Zbigniew Janowski, wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pracy i przewodniczący Związku Zawodowego „Budowlani”. – Rada Ochrony Pracy przy Sejmie RP zamierza uwzględniać ten obszar w swoich pracach w związku z występowaniem zagrożeń w branży budowlanej.
W Olsztynie odbyła się konferencja „Ryzyko w budownictwie – aspekty teoretyczne i praktyczne” z udziałem szefa Inspekcji Pracy, na której podsumowane zostały wyniki trzyletniej kampanii Państwowej Inspekcji Pracy „Strategia kontroli i prewencji dla sektora budowlanego”. Kampania, trwająca od 2022 do 2024 roku, miała na celu poprawę warunków bezpieczeństwa na placach budów poprzez intensywne kontrole, działania edukacyjne oraz współpracę z branżą.
– Niemal 22 tysiące kontroli przeprowadzonych na placach budów w ciągu trzech lat to ogromne wyzwanie, które pokazuje, jak intensywnie i systematycznie działaliśmy, by zwiększyć bezpieczeństwo pracowników. Ta liczba odzwierciedla, naszym zdaniem, zaangażowanie i determinację inspektorów, by eliminować zagrożenia – komentuje Marcin Stanecki.
W czasie tych kontroli inspektorzy pracy wydali ponad 11 tys. decyzji wstrzymujących prace z powodu bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia. Ponadto skierowali do innych prac 5,9 tysiąca osób, które wykonywały prace szkodliwe, niebezpieczne lub nie miały wymaganych kwalifikacji. Podjęli też ponad 9,7 tys. decyzji wstrzymujących eksploatację maszyn i urządzeń, które stanowiły zagrożenie. Łącznie inspektorzy wydali ponad 110 tysięcy decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności, co świadczy o ogromnej liczbie zagrożeń obecnych na placach budów, wymagających interwencji inspektorów pracy.
Analiza statystyk pokazuje, że mimo intensywnych działań inspekcji sytuacja wciąż wymaga poprawy. Szczególnie niepokojący jest fakt, że najwięcej nieprawidłowości występuje na najmniejszych budowach, gdzie aż do 90 proc. kontroli ujawniało naruszenia przepisów bhp. Z kolei podczas realizacji dużych inwestycji najwięcej nieprawidłowości dotyczyło prac na wysokości i wiązało się z użytkowaniem rusztowań, brakami lub wadliwym wykonaniem barier ochronnych, otworów i pomostów roboczych.
Wyniki kontroli wskazują, że wciąż jeszcze jest wiele barier na drodze do poprawy bezpieczeństwa na budowach. Rozdrobnienie firm, brak wykwalifikowanej kadry, niska kultura bezpieczeństwa i pracy, słaby nadzór, a także długi łańcuch podwykonawców – to główne przyczyny utrzymujących się naruszeń.
Kluczowe wydaje się zwiększenie roli inwestora w dbaniu o bezpieczeństwo i ochronę zdrowia przy projektowaniu, wykonawstwie i nadzorze nad inwestycją budowlaną, gdyż to właśnie inwestor jest dysponentem środków finansowych w zakresie całej inwestycji, ustala zasady ich wydatkowania, zamawia dokumentację projektową, dokonuje wyboru wykonawców i często podwykonawców, zawiera z nimi umowy.
Do tego potrzebne są zmiany w ustawodawstwie związane z wprowadzeniem nowych zasad odpowiedzialności inwestora lub inwestora zastępczego za bezpieczeństwo pracy w czasie realizacji inwestycji. Dotyczy to obowiązku ustanawiania przez inwestora koordynatora bezpieczeństwa i higieny pracy, niezależnego od wykonawcy, zarówno na etapie przygotowywania inwestycji, jak i jej realizacji. Obecnie osoby reprezentujące inwestora po przekazaniu terenu budowy nie odpowiadają za przebieg procesu budowlanego. Tymczasem dyrektywa UE jednoznacznie wskazuje, że wyznaczenie przez inwestora lub inwestora zastępczego koordynatora BIOZ nie zwalnia go z odpowiedzialności w tym zakresie.
– Cieszy nas, że w ciągu ostatnich trzech lat o połowę zmniejszyła się liczba ofiar śmiertelnych upadków z wysokości. To efekt skutecznych kontroli oraz działań edukacyjnych, które prowadzimy w budownictwie na szeroką skalę – wskazuje Główny Inspektor Pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi szereg kampanii edukacyjnych, m.in. kampanie internetowe, emisje spotów radiowych i telewizyjnych oraz współpracę z influencerami branżowymi, takimi jak youtuber Mario Budowlaniec, który swoim kanałem dotarł do ponad 580 tysięcy widzów. Zrealizowane kampanie, w tym emisje spotów i działania w internecie, mają na celu nie tylko informowanie, ale przede wszystkim zmianę postaw i zachowań na placach budów. Edukacja i podnoszenie świadomości to klucz do trwałej poprawy bezpieczeństwa.
– Bezpieczeństwo pracy w budownictwie to nasza wspólna sprawa. Tylko konsekwentne działania, edukacja i odpowiedzialność na każdym etapie inwestycji pozwolą nam zbliżyć się do celu, jakim jest brak ofiar wypadków na polskich budowach. Nadal pozostaje tu wiele do zrobienia – podkreśla Marcin Stanecki.
Galeria
