Co siódma decyzja wydana przez inspektorów pracy podczas kontroli w strefach zagrożonych wybuchem została wydana z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Substancje chemiczne i ich mieszaniny można znaleźć praktycznie we wszystkich miejscach pracy, a miliony pracowników w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, są codziennie narażone na ich działanie. Chemikalia są dziś produkowane w ogromnych ilościach i powszechnie wykorzystywane w wielu branżach, od farmacji i kosmetologii, po przemysł ciężki i rolnictwo. Z jednej strony są one niezbędne do produkcji leków czy jako środki chemii gospodarczej wykorzystywane w codziennym życiu. Z drugiej strony niewłaściwe ich stosowanie, przechowywanie czy brak odpowiednich środków ochrony mogą stanowić poważne zagrożenie dla ludzi oraz środowiska naturalnego.
Właśnie problemom związanym z zagrożeniami w produkcji m.in. substancji chemicznych była poświęcona prezentacja przedstawiona podczas konferencji Dnia Tematycznego, towarzyszącej 87. posiedzeniu plenarnemu Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy (SLIC).
– Niemal 30-letnia historia Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy i działań podejmowanych przez tę organizację pokazuje wielką wagę wymiany doświadczeń inspekcji pracy w zakresie monitorowania prawodawstwa Unii Europejskiej w obszarze zdrowia i bezpieczeństwa w pracy dla zapewnienia jednolitego egzekwowania przepisów bhp w całej wspólnocie – podkreślił Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
Zatrudnienie w firmach, w których wykorzystywane są chemikalia i substancje niebezpieczne ze względu na ich działanie rakotwórcze czy mutagenne, wiąże się z wieloma zagrożeniami dla zdrowia i życia pracowników. Wiele prac związanych z produkcją bądź stosowaniem chemikaliów zaliczanych jest do szczególnie niebezpiecznych. Ich obecność w procesie pracy wymaga więc szczególnej dbałości o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy zarówno przez pracodawców, jak i pracowników.
Dlatego Państwowa Inspekcja Pracy, realizując strategię chemiczną, przeprowadziła w zeszłym roku aż 1193 kontrole w 891 podmiotach. Liczba wydanych przez inspektorów pracy decyzji w przeliczeniu na 1 zakład wyniosła średnio 14, z czego co siódma decyzja została wydana z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Strategia chemiczna Inspekcji wpisuje się w priorytetowe cele Unii Europejskiej w zakresie efektywniejszej ochrony osób pracujących i środowiska przed narażeniem na chemiczne czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania pracy. Koresponduje z założeniami Europejskiego Planu Walki z Rakiem oraz z priorytetami określonymi przez SLIC – w zakresie egzekwowania przepisów bhp dotyczących zagrożeń ze strony czynników chemicznych.
Planując zadania kontrolno-nadzorcze w ramach strategii chemicznej, Państwowa Inspekcja Pracy analizuje dane z dotychczasowych działań kontrolnych w obszarze chemicznego bezpieczeństwa pracy oraz dane statystyczne dotyczące osób pracujących w warunkach zagrożenia chemicznymi czynnikami środowiska pracy, uwzględnia również zmiany przepisów unijnych i krajowych. Przykładem może być zmiana przepisów dyrektywy rozszerzającej ochronę pracujących przed narażeniem na substancje reprotoksyczne czy zmiany w przepisach dyrektywy dotyczącej azbestu.
Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy obejmują kwestie regulowane unijnymi rozporządzeniami REACH i CLP oraz ochrony pracowników narażonych na stwarzające szczególne zagrożenie substancje chemiczne i ich mieszaniny o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; produkty biobójcze, materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego oraz wyroby pirotechniczne; narażenie na pył azbestu oraz na substancje czynne cytostatyków, dla których to czynników określono najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy. Kontrole bhp przeprowadzono także w konkretnych sektorach działalności gospodarczej w przemyśle, biorąc pod uwagę ekspozycję pracujących na niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia czynniki chemiczne oraz miejsca pracy, w których z powodu używanych substancji i mieszanin chemicznych mogła wystąpić atmosfera wybuchowa, jak również zakłady o potencjalnie wysokim ryzyku poważnej awarii przemysłowej.
W 2024 r. Państwowa Inspekcja Pracy rozpoczęła nowy program informacyjno-edukacyjny „Ekspozycja pracowników na niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia czynniki chemiczne w środowisku pracy”. Miał on za zadanie zwiększyć świadomość w zakresie zagrożeń chemicznych oraz wypromować bezpieczne praktyki w różnych sektorach działalności gospodarczej. Działania informacyjno-edukacyjne inspektorów pracy organizowane są z udziałem przedstawicieli instytucji naukowych, ekspertów z przemysłu, specjalistów ds. bhp oraz pracodawców i pracowników mających na co dzień kontakt z substancjami chemicznymi.
Inspektorzy pracy podczas realizacji strategii chemicznej współpracują z Państwową Inspekcją Sanitarną, Inspekcją Ochrony Środowiska, Urzędem Dozoru Technicznego, Transportowym Dozorem Technicznym i wojewódzkimi ośrodkami medycyny pracy. W toku wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy współdziała również ze związkami zawodowymi, organami samorządu załogi, radami pracowników i społeczną inspekcją pracy. Przedstawiciel Inspekcji Pracy przewodniczy Radzie Programowej Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu, realizowana jest także w tym zakresie współpraca z ministerstwem właściwym ds. gospodarki. Państwowa Inspekcja Pracy uczestniczy również w pracach Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy.
Dzięki zwiększeniu znajomości i przestrzegania przepisów widoczna jest poprawa warunków pracy, co przełożyło się na zdrowie osób wykonujących pracę w narażeniu na szkodliwe czynniki chemiczne w środowisku pracy.
W spotkaniu SLIC uczestniczyli między innymi Charlotte Grevfors Ernoult, przewodnicząca Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy wraz z przedstawicielkami Sekretariatu SLIC; Zbigniew Janowski, wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pracy; Paweł Jaroszek, członek Zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; Agnieszka Szczygielska, dyrektor Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego; Paweł Urbańczyk, prezes Urzędu Dozoru Technicznego oraz zastępcy Głównego Inspektora Pracy Aneta Gronowicz, Urszula Langer i Jarosław Leśniewski. Obecni byli także przedstawiciele kierownictw partnerskich urzędów inspekcji pracy z całej Europy, eksperci zaangażowani w prace grup roboczych i zespołów działających pod auspicjami SLIC oraz grono obserwatorów z krajów EFTA i instytucji międzynarodowych.
Galeria
